Thông số F-stop của ống kính

Khi nói về quan sát bằng camera trong môi trường ánh sáng yếu, chúng ta cần đánh giá đúng vai trò của F-stop, là thông số quan trọng liên quan tới điều tiết ánh sáng của ống kính.
F-stop là gì?
F-stop (khẩu độ) là một thông số chỉ độ mở của ống kính, đo mức độ ánh sáng đi qua ống kính. Giá trị F-stop càng lớn, ánh sáng đi qua càng ít (F8.0 kém hơn F4.0, hay f1.8 kém hơn f1.2). Dưới đây là hình minh họa các mức đóng mở của ống kính tương quan với giá trị F-stop



Về kỹ thuật, F-stop = tiêu cự / đường kính lỗ mở của cửa điều sáng(Iris) (L/D). Tiêu cự càng lớn, ánh sáng đi qua ít và F-stop lớn. Tương tự, đường kính lỗ mở Iris càng nhỏ, ánh sáng đi qua càng ít và F-stop có giá trị càng lớn. Các yếu tố này ảnh hưởng tới việc lựa chọn camera, đặc biệt khi sử dụng chủng loại PTZ và dạng bán cầu nhỏ.
Giá trị F-stop trên bảng thông số kỹ thuật camera
Trong bảng thông số kỹ thuật của camera, chỉ số F-stop để ở mức nhỏ nhất và khi đó độ mở của Iris là lớn nhất. Hầu hết các camera đều điều chỉnh được Iris. Khi độ mở Iris nhỏ đi, F-stop có giá trị lớn lên. Do đó, khi độ mở Iris cực đại, giá trị F-stop là nhỏ nhất, đây là cơ sở để đánh giá khả năng làm việc trong môi trường ánh sáng yếu.
Sự khác nhau của các giá trị F-stop
Sự khác nhau của các giá trị F-stop có thể dễ làm ta nhầm lẫn, vì mối quan hệ giữa các giá trị là không tuyến tính, ví dụ:
F/2.8 cho lượng ánh sáng đi qua bằng 75% của F/1.4
F5.6 cho lượng sáng đi qua chỉ bằng 6% của F/1.4
Nên sử dụng công cụ tính toán của nhà sản xuất để so sánh các mức F-stop khác nhau.
Khuyến cáo
- Mức độ khác nhau nhỏ của giá trị F-stop sẽ không ảnh đáng kể tới hiệu suất. Tính năng tự động điều chỉnh của camera sẽ bù được mức độ khác nhau này.
- Hầu hết các camera thân dài Megapixel có giá trị F-stop là 1.2 hoặc 1.4
- Các camera có cùng giá trị F-stop không có nghĩa là có cùng hiệu suất ánh sáng. Vì quá trình xử lý hình ảnh cũng sẽ đem tới sự khác nhau. Hơn nữa vấn đề hiệu suất ánh sáng còn liên quan tới tốc độ cửa trập điện tử.
- Giá trị F-stop bằng 2.0 hoặc lớn hơn là biểu thị cho hiệu suất ánh sáng kém.
- Các camera bán cầu cỡ nhỏ hoặc các camera có hình dạng nhỏ sử dụng ống kính có kích cỡ nhỏ, có độ mở ống kính nhỏ, nên có F-stop giá trị lớn, do vậy hiệu suất ánh sáng kém (f/2.0 hoặc lớn hơn). Ví dụ, dòng bán cầu lớn của Axis(P33) có f/1.2 trong khi đó bán cầu loại nhỏ có f/2.8. Có nghĩa là hiệu suất ánh sáng của loại nhỏ chỉ bằng 1/5 của loại lớn.
- Khi camera PTZ phóng hình để xem vật ở xa (tiêu cự lớn) có F-stop lớn và hiệu suất ánh sáng kém đi vì khi đó tiêu cự phải dài (80mm ~ 100mm), giá trị F-stop lên tới 3.0 hoặc hơn.
Độ sâu của hình ảnh
Giá trị F-stop cao sẽ có hiệu suất ánh sáng kém trong môi trường ánh sáng yếu, nhưng lại giúp tăng chiều sâu của ảnh. Chỉ số F-stop càng cao, độ sâu của ảnh càng tốt. Hình dưới minh họa các mức độ sâu của ảnh.

Thật ra điều này hữu ích đối với nghề nhiếp ảnh, nhưng với lĩnh vực giám sát an ninh thì không phải là sự khác biệt lớn. Thậm chí, nó có thể làm ảnh hưởng tới hiệu suất xử lý ánh sáng yếu của camera. Ví dụ, F/1.4 khá thông dụng trong giám sát an ninh, thì F/8.0 chỉ cho lượng sáng chỉ bằng 1/32. Với chỉ số F-stop này, nếu hoạt động vào ban đêm, camera sẽ chẳng thu được một chút hình ảnh nào. Chính vì vậy, chẳng có camera giám sát an ninh nào sử dụng F/8.0 trong môi trường ban đêm, vì camera sẽ tự điều chỉnh mở tối đa độ mở của Iris khi gặp ánh sáng yếu (F-stop nhỏ nhất)
Tóm lại, không cần quan tâm tới tối ưu chiều sâu của hình ảnh, trừ khi ta có hiểu biết sâu về nhiếp ảnh và chỉ giới hạn thời gian sử dụngcamera vào ban ngày.
Share on Google Plus

About Nguyễn Tiến Cường

This is a short description in the author block about the author. You edit it by entering text in the "Biographical Info" field in the user admin panel.
    Blogger Comment
    Facebook Comment

0 comments:

Post a Comment