HDTV và SDTV được chia làm 2 dạng: Progressvie và Interlace
Ở HDTV,như chúng ta biết,bao gồm 2 độ phân giải,720 và 1080,bao gồm:
Ở HDTV,như chúng ta biết,bao gồm 2 độ phân giải,720 và 1080,bao gồm:
- 720i ;1080i: “i” ở đây,là từ viết tắt của Interlace,dùng để chỉ cách thể hiện của Video theo dạng quét 2 Field: Odd và Even
- 720p ;1080p: “p” là viết tắt của Progressive.
- 720(p/i): với độ phân giải 1280x720 pixel
- 1080(p/i): với độ phân giải 1980 x1080 pixel
- 1080i25: được gọi theo framerate của Video
- 1080i50: gọi theo số field mà video hiển thị
Sự khác nhau giữa Interlace và Progressvie và Deintelace trong chuẩn HDTV và cả SDTV là gì?
- Nguyên tắc hoạt động của Interlace và Progressive không cần phải bàn cãi thêm,ở đây,chúng ta sẽ tìm hiểu sự khác biệt giữa Interlace và Progressive về chất lượng hình ảnh.
- Như các bạn biết,Interlace sử dụng 2 field theo nguyên tắc quét từng Field chẳng hay field lẻ tùy thuộc vào việc người Editor dùng Top Field First hay Bottom Field First,và cũng xin được nói thêm rằng,trong kỹ thuật phát sóng truyền hình, việc set Field nào chạy trước phụ thuộc hoàn toàn vào Máy phát sóng mà nhà đài đang dùng nên chúng ta không thể quyết định thích xuất field nào trước đều được. Đối với mục đích dân dụng,việc set Field nào tùy thuộc vào bạn chọn,và tất nhiên,không ảnh hưởng đến chất lượng hình ảnh trên Tivi LCD hoặc CRT.
- Đối với Prgressvie,tương tự như SD,hình ảnh thể hiện của Progressive luôn cho kết quả mượt mà và đẹp hơn rất nhiều,tất nhiên,việc dùng cách quét hình lần lượt cả 2 Field theo thứ tự từ trên xuống giúp tăng chất lượng hình ảnh,độ sắc nét,tính tương phản của Video,bên cạnh đó,Video của chúng ta sẽ không hiện tượng Interline Twitter,tức là trượt Field.
Trượt field (Interline Twitter)(tạm dịch): là hiện tượng mà các bạn vẫn thường thấy khi xem DVD bằng máy tính, Nguyên nhân là do độ trễ giữa 2 frame trong 2 Field khác nhau.Ví dụ hình sau:
Bánh xe trong hình chuyển động nhanh,và vì thế 2 field ở cả 2 frame kết hợp với nhau tạo ra 1 chuyển động trượt liên tục trong khiến cho đối tượng di chuyển mà mắt thường không thể nhận biết dược. Đối với bạn nào sử dụng After Effect, hiện tượng này còn gọi là Frame Blending,2 Frame sẽ được chồng lên nhau và Opasity frame dưới sẽ giảm dần nhường chỗ cho Frame tiếp theo suốt hiện,nếu tăng thời gian của giai đoạn Blending này ta sẽ có bóng ma theo sau chuyển động như hình trên.
Bánh xe trong hình chuyển động nhanh,và vì thế 2 field ở cả 2 frame kết hợp với nhau tạo ra 1 chuyển động trượt liên tục trong khiến cho đối tượng di chuyển mà mắt thường không thể nhận biết dược. Đối với bạn nào sử dụng After Effect, hiện tượng này còn gọi là Frame Blending,2 Frame sẽ được chồng lên nhau và Opasity frame dưới sẽ giảm dần nhường chỗ cho Frame tiếp theo suốt hiện,nếu tăng thời gian của giai đoạn Blending này ta sẽ có bóng ma theo sau chuyển động như hình trên.
- Deintelace: xin được tạm dịch là khử Interlace, các bạn phân biệt rõ thuật ngữ này nhé, Deinterlace khác với Progressive,
- Progressive tức là quét tuần tự liên tục,nghĩa là bạn có dữ liệu đầu vào là Prgressive và xem dạng Progressive.
- Deinterlace: nghĩa là chúng ta có Video ở dạng Interlace, được khử Field chuyển về dạng Deinterlace và nguyên tắc hoạt động quét hình lúc này theo dạng Progressive.Tuy nhiên,chất lượng khác đi nhiều.
- Nguyên tắc hoạt động của Deinterlace:
- Trước hết,xin cảm ơn bác Jaguar đã cung cấp một số video để AlvinDuck bổ sung thêm về Deinterlace. Nguyên tắc Deinterlace như ssau: ta có Frame 1,2,3. Trong Interlace,field Chẳn của Frame 1 kết hợp với Field Lẻ Frame 2 sẽ cho ra chuyển động của Interlace. Việc Deinterlace là kết hợp frame 1 với Frame 2,dùng nội suy để tạo ra Frame 1 bằng cách bổ sung Field lẻ cho Frame 1 từ dữ liệu của Frame 2.Tương tự như vậy cho cặp 2-3,3-4...v...v....
- Deinterlace ngoài việc cần phần mềm hỗ trợ như Procoder, hoặc phần mềm dựng phim chuyên nghiệp mạnh còn phụ thuộc thêm về phần cứng để hỗ trợ tính toán Deinterlace cho Video.Hình thứ 2 các bạn nhận thấy,Deinterlace bằng phần mềm thông thường gây ra hiệu hứng GHOST,còn gọi là bóng ma trong video. Nguyên nhân vấn đề này là do phần mềm cố gắng bổ sung Field nhưng bằng cách làm Blending Frame 1 và 2 chồng lên nhau để khử Interlace và thêm 1 động tác Blur hình.Chính vì thế,chất lượng Video không đạt. Việc hỗ trợ thêm phần cứng sẽ giảm hết khả năng Blur và Chồng hình của 2 frame như hình cuối cùng của Pic 2. Tôi sẽ tiếp tục làm một bài test phân tích bằng phần mềm để Deinterlace video trong bài sau.
- Các bạn đã hiểu rõ về tính ưu việt và khác biệt giữa Interlace và Progressive,Deinterlace.Khả năng hiển thị hình ảnh đẹp của HDTV tất nhiên đẹp hơn SDTV rất nhiều. Bên cạnh nguyên nhân về độ phân giải cao hơn SD,còn một nguyên nhân có lẽ ít người ngờ rằng, số dòng quét HDTV sử dụng cao hơn SD video.Nhưng trước hết,cho phép tôi phân tích bản thân 2 chuẩn PAL và NTSC, và lý thuyết này có thể áp dụng lên HD vẫn tạm chấp nhận được:
- PAL và NTSC: Nhiều anh em vẫn sử dụng NTSC vì cho rằng nó đẹp hơn nhưng thật chất,theo quan điểm của tôi là như nhau vì chúng ta khó lòng phân biệt được sự khác nhau bằng mắt thường được vì khá giống nhau. Về lý thuyết,như bác khungtanthoi cung cấp thêm, có
- 625line quét hình theo chiều dọc đối với PAL và 525line đối vớiNTSC.Và nguyên nhân tại sao có 2 loại này,đơn giản vì lưới điện quốc gia. Ở Việt Nam,điện thế AC đầu vào là AC 220V 50Hz --> PAL hợp lý hơn khi sử dụng. Ở châu Mỹ,điện lưới quốc gia có tần số là AC 110V 60Hz,vì vậy sinh ra hệ NTSC. Còn việc lý giải tại sao thì cái này lại liên quan đến lịch sử. Như vậy chúng ta có 2 phép so sánh như sau:
- Khác biệt về độ mượt mà của chuyển động: NTSC có Frame rate là ~30fps, PAL có Frame rate là 25fps,nếu xét về độ mượt hình ảnh thì PAL khó lòng sánh kịp với NTSC vì khung hình/s cao hơn, suy ra hình ảnh chuyển động sẽ Smooth hơn. Nhưng:
- Khác biệt về chất lượng hình ảnh: NTSC vẫn thua PAL ở chất lượng do hệ số quét trên Frame/s thấp hơn vì khác biệt đến 100line cho một frame. Đây không phải là lý do mà hệ thống truyền hình ở Việt Nam chọn PAL làm chuyển truyền hình quốc gia,mà vì như đã nói ở trên,từ lúc truyền hình ở Việt Nam lần đầu xuất hiện,điện lưới Quốc gia đã và đang sử dụng là hệ thống 50Hz.Còn nguyên nhân tại sao thì xin nhường lại cho những anh em làm phát sóng vì tôi thật sự không hiểu hết được kỹ thuật điện tử.
- Việc lựa chọn PAL hay NTSC cho chuẩn HDTV thì như đã chia sẽ.Ở mức Số dòng quét cao hơn so với chuẩn NTSC mang đến chất lượng hình ảnh tốt hơn cho Video của chúng ta và phù hợp với kỹ thuật điện tử,phụ thuộc vào lưới điện quốc gia hơn.
- HDTV tuy cung cấp một chất lượng hình ảnh cao hơn,đẹp hơn và chi tiết hơn SDTV thông thường, nhưng không vì vậy mà phá vỡ đi những nguy tắc về phát sóng trong kỹ thuật SDTV.Tức là vẫn tuân thủ về Field và hệ PAL, hoàn toàn phụ thuộc vào hệ thống phát sóng của đài.
- Upper Field hay Lower field đều được quyết định tại trạm phát sóng của đài HTV,VTV đối với cả Cable Signal và Radio Signal.Ngoại trừ hệ thống Satellite.
- Ở Việt Nam,hệ thống phát quốc gia luôn tuân thủ Chuẩn Analog PAL 25fps và hiện nay là Upper Field First,dùng Procoder convert theo thông số đối với HTV, VTV vẫn còn sử dụng băng Betacam SP 30 hoặc 60, Lower Field First nhưng vẫn là PAL25.
- Với mục đích sử dụng là Internet, Video Digital on Computer, hoặc Data Video thì Progressive là sự lựa chọn tối ưu cho hình ảnh dù HD hay SD.Với mục đích của anh em làm dịch vụ (xin cho phép không nhắc đến kỹ thuật viên kênh và đài vì anh em hiểu rõ thông số phát của kênh), chúng ta set Interlace và Field nào trước cũng được với điều kiện không chuyển qua lại giữa Field chẳng hoặc Field lẻ vì sẽ làm sai Field hoặc ngược Field,làm hình ảnh bị giật.
- Và cuối cùng, với HD Video,có lẽ Progressive là lựa chọn hay khi dùng trên máy vi tính vì hiện nay, nếu có HD Video Data,cũng khó tiếp cận để đưa nó vào đầu phát Video dân dụng như Bluray.Với các HDPlayer hiện nay vẫn sử dụng Progressive làm chuẩn phát.
Trong nói riêng về kỹ thuật truyền hình HDTV,đối với SDTV,đòi hỏi băng thông truyền tải và phát song không cao nếu đem so sánh với thực thế phát triển kỹ thuật như hiện nay. Trong kỹ thuật truyền hình, HDTV sử dụng chủ yếu hệ Interlace để truyền tải vì giúp giảm thiểu băng thông phát sóng.Kỹ thuật Interlace với HD còn có 2 cái gọi như với chuẩn SD thông thường:
Tại sao HDTV cho hình ảnh đẹp hơn SDTV?
Kết luận:Như vậy cho phép tôi kết thúc bài viết này ở đây và đưa ra kết luận về Progressive, Interlace, Deinterlace trong kỹ thuật HDTV.
Toàn bộ bài viết AlvinDuck viết theo kiến thức chủ quan mà mình hiểu và thu thập từ một số tài liệu kỹ thuật về Broastcast của EBU( European Broadcasting Union ) vì có cùng thông số với ta.Mong nhận được ý kiến và bổ sung kiến thức của mọi người để hoàn thiện bài viết thêm.
0 comments:
Post a Comment